Preventieve ondersteuning

Maatschappelijke ondersteuning
De impact van corona
Ook in 2021 stond de maatschappelijke ondersteuning grotendeels in het teken van de coronacrisis. Eenzaamheid en psychische problematiek namen toe. Steeds weer werd er een appèl gedaan op veerkracht en flexibiliteit. Toch zagen we in onze sociale basis in Ede een grote veerkracht. Als gemeente hebben wij dit aan de hand van het actieprogramma Versterken Sociale basis en de corona herstelagenda kunnen ondersteunen. Door de coronacrisis is meer problematiek ontstaan onder kinderen, jongeren en hun ouders en zijn er meer vragen binnengekomen bij onder andere het CJG. Vanuit de herstelagenda Sociaal Verbonden konden wij extra ondersteuning inzetten, om wachtlijsten weg te werken en passende ondersteuning te bieden. Daarnaast was er vanuit de herstelagenda extra ondersteuning door jongerenwerk mogelijk, gericht op het voorkomen van psychische problematiek en middelengebruik. Ook onze sociaal teams kregen te maken met een toename van ondersteuningsvragen. In combinatie met ziekteverzuim in de teams leidde dit tot wachtlijsten. Door inzet van extra personeel is de wachttijd ingelopen, maar desondanks blijven de wachttijden bij de Sociaal Teams te lang. Ook de belasting van mantelzorgers nam toe. Opvallend was dat het aantal aanvragen van mantelzorgwaardering iets afnam. Buurt-wijk en dorpshuizen organiseerden minder activiteiten tijdens de lock downs. Ook activiteiten die bijdragen aan inclusie en activiteiten gericht op taal voor volwassenen bleven achter als gevolg van corona.

Preventieve maatschappelijke ondersteuning
Trends als vergrijzing, vereenzaming, individualisering en medicalisering leiden ertoe dat er een steeds groter beroep wordt gedaan op de sociale basis. Binnen het sociaal domein verwezen we in 2021 bovendien actiever door naar het preventieve voorveld in de sociale basis. De sociale basis sluit steeds beter aan op de vragen van onze inwoners.

Preventieve jeugdhulp
In 2021 zagen we dat de druk op het preventieve voorveld toenam. Er is vaker gekeken naar de inzet van het informele netwerk en het verschuiven van ondersteuning vanuit de beschikte jeugdhulp. Daarnaast hebben jongeren meer (psychische) problematiek ondervonden, waardoor extra wachtlijsten ontstonden.

Sociale teams
In 2021 startten we met de Integrale Sociaal Teams, één van de doelstellingen vanuit de Transformatie Sociaal Domein. Vier integrale sociaal teams, met inzet van alle vakafdelingen vanuit het sociaal domein en Veiligheid, ieder actief in een eigen gebied en met een eigen coördinator. Hiermee geven we inhoud aan één gezin één plan één regisseur, voor die gezinnen waar op meerdere gebieden een hulpvraag ligt en waar veiligheid in het geding is.

Inclusie
In februari 2021 heeft de gemeenteraad besloten dat Ede een Regenbooggemeente wordt. Vanuit het ministerie heeft de gemeente daartoe een bijdrage van € 20.000 gekregen. Deze is deels besteed aan activiteiten. Fierce, een groep jonge lhbtiq+’ers, heeft hiertoe initiatieven genomen. Daarnaast is een bijdrage geleverd aan de organisatie van de tentoonstelling “Love is Love” in Ede Centrum.

Inburgering en maatschappelijke begeleiding statushouders
In 2021 werd de ingangsdatum van de nieuwe Wet Inburgering (Wi2021) opnieuw opgeschoven, hierdoor hebben we inburgeraars minder kunnen helpen dan we in de geest van de nieuwe wet hadden gepland.
Eind 2021 werd bekend dat de ROC’s in Nederland, vanwege de beschikbare budgetten, niet inschreven op aanbestedingen voor de Onderwijsroute. We hebben de aanbesteding daarom in de wacht gezet tot hier meer duidelijkheid over ontstaat. Eind 2021 werd bekend gemaakt dat een aantal taalaanbieders stopt met het aanbieden van taal- en inburgerlessen. Alle cursisten zijn/worden overgedragen aan een andere taalaanbieder.

Onderwijsondersteuning
Kinderen zijn ook in 2021 soms (langer) thuisgebleven. In het najaar is met spoed vanuit het Rijk een specifieke uitkering voor onderwijsachterstanden als gevolg van corona toegekend, het Nationaal Programma Onderwijs (NPO). In overleg met onderwijs en kinderopvang werd vanaf de zomervakantie ingezet op gratis VVE voor de ouders met een smalle beurs, extra tutor-uren voor VVE peuters en extra uren schoolmaatschappelijk werk.

Gezondheidsondersteuning
Vanuit Rijksoverheid startten er in 2021 campagnes gericht op vaccinatie en testen en programma’s gericht op leefstijl, zoals 'Fit op jouw manier. ' Tegelijkertijd was er sprake van stress door kans op besmetting met corona en door de maatregelen, zoals lockdowns. Mensen gaven aan last te hebben van bijvoorbeeld angst, depressiviteit, paniek en slecht slapen. Ook zagen we meer eenzaamheid (onder jongeren) en een toename van overgewicht. Tot slot ervoeren meer mensen met psychische klachten een extra drempel om hulp te vragen als ze dreigden vast te lopen. Met het uitvoeringsplan Lokaal Gezondheidsbeleid en de herstelagenda corona bundelden we de krachten van gemeente en partners om deze effecten tegen te gaan.

Geweld in afhankelijkheidsrelaties
In 2021 was er geen stijging van het aantal meldingen bij Veilig Thuis, ondanks zorgen over het effect van coronamaatregelen op kwetsbare thuissituaties. Dit beeld zagen we landelijk; Ede was geen uitzondering. Om aandacht te houden voor het signaleren van onveiligheid, zijn online webinars en trainingen aangeboden aan professionals. Voor betrokkenen en omstanders waren er anonieme chatfuncties van Veilig Thuis en de vrouwenopvang, die voorzagen in een behoefte naast telefonisch contact. Eind 2021 werd bekend dat projecten vanuit het landelijk programma Geweld Hoort Nergens Thuis een jaar langer (tot en met 2022) mogen doorlopen.